19 Mart 2010 Cuma

AĞITLAR(halk kültürü derlemesi)


Ağıtlar;sözlü halk edebiyatımızın ve halk kültürümüzün temellerini oluşturan kaynaklardan biridir.Halkımız,yaşadığı olayları,o andaki duygularını,ağıtlarda seslendirmiştir.

Halkın yaşama biçimini,yaşadığı coğrafyanın özelliklerini,kullandığı dili,sözcükleri,deyimleri, tarihi olayları ve bunlar dışında pek çok özelliği,ağıtlar sayesinde öğreniyoruz.

Bunlardan birini aşağıda yayınlamak istiyorum.

ÖMER BEY'İN AĞIDI

Kuru çayın seli söker.
O da boz bulanık akar.
Burda kalma Omar oğlum
Gözlerine mucuk çöker.

Benim oğlum okur yazar
Sitti bazarın gezer.
Adana’da güleş dutmuş.
Sölemişler damiş nazar.

video:ramazan ışık

Şıvara oldum şıvara.
İçmezken içtim cuvara.
Omar beam öleriken,
Elini verdi duvara.

Gamıyona biniciyim.
Gayseriye eniciyim.
Öldüğümü aramıyom.
Nişanlımı görücüyüm.

Bizim yayla ne hoş olur.
Sarı sümbül nergizinen.
Ben öldüğüme yanmıyom.
Anam galdı bir gızınan.

Obrukdan, Dede Belinden.
Bir gan aldırdım golumdan.
Hasan,Memmet olsayıdı
Onlarda dutar salımdan.

Taf köyüde,aplak taplak.
Gaş gara da,gözler aplak.
Ben öpmeye doyamadım,
Gönendinmi gara toprak.


Kayseri-Dadaloğlu kasabasından olup,Adana-Kadirli-Kızılömerli Köyünde ölen,Ömer Bey’e,babasının yaktığı ağıt.

Söyleyen-Mustafa Önder


NOT: Kelimeler söyleniş biçimi ve yöre ağzı ile yazılmıştır.

11 yorum:

  1. Önceden ölülerin ardından ağlarken boyle anlamlı sözler dökülürmuş insanların yureğinden,şimdi ne oldu bizlere sevgileri tukettik hayatı cekilmez hale getirdik her gün intihar haberleri kimsenin birbirine güveni kalmamış.Paylaşımın için teşekkürler.

    YanıtlaSil
  2. sessiz kelimeler,herkesce bilindiği gibi,insanlardaki hırs hiçbir yaratıkta yoktur.Nefis denen şey törpülenmedikçe,bu düzelmez.Onun yolu da sevgidir.Sevgi ise Allah vergisidir.Beslenmesi gerek.
    Sevgi dolu günler diliyorum.

    YanıtlaSil
  3. Ömer Bey'in Ağıdını böyle hem sözlerle, hem de bizzat yöre ağzı ile seslendirmek suretiyle paylaşmamızı sağlayanlara çok teşekkür ederim. Yıllar var ki, böyle yöre ağzı ile bir ağıt dinlememiştim.

    Sözlü Halk Edebiyatımızın bu değerli ve duygu yüklü ağıdını defalarca okudum.

    Yaşanan olaylardan ilham alınarak söylenen bu ağıtları bizim yöremizde de Aşık Veli dediğimiz bir muhterem yapardı. Söz konusu yazdığı ağıdı A4 boyutunda sarı samanlı kağıda bastırır, yöremizin pazarında elinde megafonla okuyarak, isteyene de 25 kuruş karşılığında satardı. Bu muhterem hala sağdır, ancak yazdığı bu ağıtlardan birer numune alarak saklayıp, saklamadığını bilmiyorum.

    Rahmetlik annemin babaannesi de çok güzel ağıtlar yakarmış, bu ağıtları zamanında annem bizimle paylaşırdı, ama o zamanlar hiç bizim aklımıza gelmedi ki, ya sözlerini bir yere not etseydik, ya da bir banta kaydetseydik. Şimdi annem de rahmetli oldu ve bu yakılan ağıtlar da kayboldu gitti.

    Sayın hocam, en azından sözlü Halk Edebiyatımızın ağıt türünü ele alarak böyle güzel bir örnekle bizimle paylaştığınız için çok teşekkür ederim.

    Allah'a emanet olun ve sağlıcakla kalın.

    YanıtlaSil
  4. Ağıtlarımız, türküler kadar bizi bize anlatan, gönlümüzden taşan duygular.
    Acımızı, üzüntümüzü belli ediş şeklimiz. Yöreden yöreye şivesel farklılıklar göstersede yakıldığı esnada hemencik acısına ortak ediyor insanı.
    Genelde anonim oluyorlar. Kulaktan kulağa yüzyıllara dayanan bir masal gibi. Gerçek ama acı bir masal.

    Güzel bir konuya değinmişsiniz.
    Saygı ve selamlar

    YanıtlaSil
  5. Recep Altun Beyciğim,ağıtlarda kültürümüz yaşıyor.Annenizin Babaannesinde kültürümüzün bir kısmı kaybolmuş.Bunlardan çok azı kayda geçmiştir,ne yazıkki.Keşke biz de zamanında yakınımızdaki bu kültür ögelerini kayda geçirebilseydik.Ama çok geç kalmışız.Şimdi de olanla yetinmeye çalışıyoruz.
    İlginize teşekkür ederim.
    Sevgiler.

    Newbahar,bildiğimiz gibi çok sayıda ağıt,türkü olarak çalınıp söylenmektedir.Bunları severek,kimi zaman buruk duygularla dinliyoruz."Karahisar Kalesi"nin yüreğimizde açtığı sızı bunlara bir örnektir.
    İlginize ve beğeniniz için teşekkürler.

    YanıtlaSil
  6. Ağıt yakıcılar olurmuş eskiden. Köyde biri ölünce, gelir ölen kişinin cinsiyeti yaşı ve başka diğer özelliklerine uygun ağıtlar söyler arada kendisi de ağlayarak ölenin yakınlarını iyice ağlatırmış. Şimdi yatıştırıcı ilaçlar veriliyor aman ağlamasın diye. İkisi birbirine ne kadar tezat değil mi?

    Yöresel ağız ile ne güzel dile getirmişsiniz ağıtları.

    Sevgiler

    YanıtlaSil
  7. Çınar Hanım,ağıt işi bize uzak bir gelenek değil.Benim çocukluğumun geçtiği yerlerde yaşatılmaktaydı bu adetler.Şimdilerde kaybolmaya yüz tuttu.
    İnsanlar acılarını dile getirir,birlikte paylaşırlardı.Daha çok kadınlar yakardı ağıdı.Nadir olarak erkeklerin yaktığı da olurdu.Bu örnekteki ağıdı baba yakmış.
    İlginize teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
  8. Türkülerimiz,ağıtlarımız,işte bizim gerçeğimiz ve özümüz,ne kadar sade ve yürekten.

    Analarımıza,babalarımıza,sevdiklerimize ve hasretlerimize yaktıklarımız,yürekten geldiği gibi,çıplak,bakir.

    Teşekkür ediyorum Ramazan bey.

    Saygılar sevgiler.

    YanıtlaSil
  9. Kına gecelerinde de ağıt yakılır çoğu yörede.Ayrılık duygusu odaklı,ağlatmaya yönelik.Ağlamadan duramaz hiç kimse o ağıttan sonra.Ben duramam en azından :)Öyle güzel hissettirilir,öyle hüzünlü öyle yanık olur ki o ağıtlar,neye ağladığımı unuturum.Gelin ağlamaz mutludur gidişinden, güler,ben ağlarım.
    Duygulu bir milletiz,en yoğun,en güzel şekilde yaşıyoruz her duygumuzu aslında.En güzel şekilde de gösteriyor-muşuz.Maalesef ki büyük şehirlerden çok, küçük yerleşim birimlerinde yaşanıyor bir çok gelenek.Güzel paylaşımınız için çok teşekkürler.Sevgiler..

    YanıtlaSil
  10. EBRULİ,evet,kına gecelerinde de söylenen kına havaları var bir de.Ağıt niteliğindedir,o da.Tüm yurtta benzer kelimelerle söylenir.Gelinler,"hem gider,hem ağlar"'mış.
    Sevgiler.

    YanıtlaSil
  11. Blogger arkadaşlarımın dikkatine arz ederim:

    “Değirmenden Mektup Var!” isimli bloğumun URL adresi: http://degirmenim.blogspot.com olarak değişmiştir.

    Recep Altun (Değirmenci Dayı): altunreco@hotmail.com

    YanıtlaSil

Düşünceleriniz benim için önemlidir. Katkılarınız için teşekkür ederim.